Szkoła Podstawowa im. Juliusza Słowackiego w Golinie, jak każda placówka oświatowa posiada bogatą historię. Od dawien dawna była ona kształtowana przez wiele znamienitych osób, których czyny i działania zapisały się na kartach licznych kronik i podań ustnych.

Budynek szkolny pobudowany został jeszcze przed powstaniem styczniowym. Składał się on z jednej sali i mieszkania dla nauczyciela. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę szkoła była nadal w tym samym gmachu.

W 1929 r. powstała myśl pobudowania nowego gmachu. Mimo, że w urzędowej kasie nie istniały specjalne fundusze na ten cel, to Rada Miejska przekazała na budowę szkoły 2 ha ziemi oraz kwotę 10000 zł. W trudnych warunkach finansowych wznoszenie gmachu trwało do roku 1932.

W roku szkolnym 1932/1933 budynek został oddany do użytku. Kilka miesięcy przed wybuchem II wojny światowej powstała myśl wyłożenia pomieszczeń szkolnych i korytarzy deskami. Ponadto zaplanowano dobudowanie sal: gimnastycznej i kąpielowo–natryskowej oraz wzniesienie mieszkania dla kierownika szkoły. Od września 1939 r., po wybuchu wojny, cały nagromadzony na budowę materiał został roztrwoniony przez okupanta, a budynek zajęty.

Jesienią 1940 r. otworzono szkolę tylko dla dzieci miejscowych Niemców i ciągle napływających kolonistów. Dla potrzeb nauki zajęto parter, który po przesunięciu ścian, przerobiono na salę kinową. Piętro szkoły zostało przysposobione na obóz dla młodzieży hitlerowskiej.

W tym miejscu warto dodać, że Wielkopolska została wtedy włączona do Rzeszy pod nazwą „Wartherland”. W zmienionych warunkach Niemcy otwierali mniejszościowe placówki oświatowe dla dzieci polskich. W listopadzie 1939 r. otworzyli taką szkołę także w Golinie. Zaczęto uczyć języka niemieckiego twierdząc, że Polski już nie będzie. Nauka trwała trzy miesiące, a z dniem 1 marca 1940 r. został rozwiązany stosunek służbowy ze wszystkimi nauczycielami. Szkoła została zamknięta na okres okupacji. W pierwszej połowie lutego 1940r. rozpoczęło się pierwsze wywożenie tutejszej ludności. Wśród internowanych znalazło się trzech nauczycieli. W czasie, kiedy dzieci niemieckie uczyły się, najmłodszych Polaków wywożono do Niemiec do przymusowej pracy lub zmuszano do czyszczenia chodników, zbierania kamieni, rozbierania pobudowanego kościoła, czyszczenia cegły, usuwania gruzu i innych prac. Po wyzwoleniu Goliny, z dniem 5 lutego 1945 r. przystąpiono do ponownego organizowania szkoły. Działo się to w odpowiedzi na odezwę władz skierowaną do nauczycielstwa. Organizatorem szkoły został późniejszy, długoletni kierownik, Władysław Piecuch. Napotkał on na duże trudności. Miedzy innymi na brak: szyb w oknach, brak umeblowania, pomocy naukowych, podręczników, zeszytów oraz nauczycieli. Mimo to budynek został uporządkowany w szybkim tempie.

13 i 14 lutego 1945 r. dokonano pierwszych, powojennych zapisów do szkoły. Ogółem zapisano 455 osób do klas I-IV.

Rok szkolny i pierwszy dzień nauki rozpoczął się 19 lutego 1945 r. Lekcje odbywały się w pięciu salach z sześcioosobową kadrą nauczycielską. W międzyczasie z gubernatorstwa powrócili inni internowani wcześniej nauczyciele. Uruchomiono również dodatkowe dwie sale lekcyjne i utworzono klasę V, a z dniem 1 kwietnia 1945 zostały zorganizowane kursy dla dorosłych.

22 lipca 1945 r. nad Goliną i okolicą przeszedł huragan, który uczynił bardzo duże szkody na polach, w lasach i gospodarstwach. Nie ominął również budynku szkolnego. Zniszczył dach i kominy. Dzięki pomocy miejscowej ludności oraz przekazanych przez magistrat środków udało się wyremontować budynek.

Rok szkolny 1945/1946 rozpoczął się 4 września. Nauką objęto 466 dzieci. Dla częściowego wyrównania skutków wojny utworzone zostały obok klas normalnych wiekowo, oddziały przyspieszone dla osób starszych. Grono nauczycielskie składało się wówczas z dziewięciu osób. Jak w pierwszym roku po wojnie, tak i w tym zorganizowano też zajęcia dla młodocianych i dorosłych. Ponadto przeprowadzono remont szkoły. Otynkowano werandę, założono podłogę w sali na II piętrze. Uzupełniono rynny spadowe. Naprawiono drzwi i okna. Wyremontowano jedno pomieszczenie na I piętrze.

Rok szkolny 1946/1947 rozpoczął się 3 września okolicznościowym nabożeństwem. Do szkoły zapisano wtedy 453 uczniów. Oprócz klas normalnych utworzono również te przyspieszone. W tymże roku szkoła posiadała jako najwyższą klasę siódmą. Ponadto miała 12 oddziałów i 9 osobowe grono nauczycielskie. Zredukowano we wszystkich klasach przedmioty artystyczne do 1 godziny tygodniowo. W szkole odbywał się także kurs III stopnia dla dorosłych, zakończony egzaminem końcowym dn. 16 VI 1947 r. W następnym roku placówkę odwiedził biskup włocławski Karol Radoński. Dzieci obsadziły topolami boisko szkolne.

W roku szkolnym 1948/1949 szkoła w Golinie przystąpiła do pracy zgodnie z „Instrukcją Ministerstwa Oświaty z dnia 8 maja 1948 r. Była to tzw. „Mała reforma”. Siedmioletnia szkoła podstawowa stała się podstawą całego pionu oświaty. Golińska placówka posiadała wtedy 7 sal z 10 oddziałami. Z roku na rok powiększała się liczba dzieci i wzrósł stan osobowy grona nauczycielskiego.

Od roku szkolnego 1966/1967 wprowadzone zostały do szkolnictwa podstawowego klasy VIII. W tutejszej placówce były dwa takie oddziały. Liczba ogólna uczniów przekraczała wtedy ponad 600 osób, nauczycieli było ok. 25. Szkoła pracowała od godz. 8:00 do 17:00.
Dużą zasługą w jej prężnej działalności odznaczył się jej długoletni kierownik i nauczyciel - Władysław Piecuch. Chętnie służył radą innym pedagogom. Pomagał uczniom i nie był obojętny na potrzeby i estetykę placówki.

W roku szkolnym 1978/1979 wprowadzono nowy program nauczania dla dziesięciolatków. Szkoła realizowała program jednolitego oddziaływania na dzieci i młodzież zgodnie z celami
i zadaniami obowiązującego wówczas wychowania socjalistycznego. Realizacja wspomnianej koncepcji trwała tylko 3 lata. W latach 70-tych zrezygnowano z niej. W tym samym czasie obowiązywał system szkoły ośmioklasowej, nauczaniem początkowym objęto wtedy klasy I-III. Ponadto zajęcia dydaktyczno-wychowawcze prowadzono od poniedziałku do soboty.

Ważnym dniem w życiu braci uczniowskiej i nauczycielskiej był 1 czerwca 1974 r. Wtedy to właśnie Szkoła Podstawowa w Golinie otrzymała imię Juliusza Słowackiego i nadano jej sztandar.

W latach 80-tych lekcje odbywały się już tylko od poniedziałku do piątku, natomiast zajęcia pozalekcyjne w soboty pracujące, wyznaczone na cały rok.

Do roku 1985 Szkoła Podstawowa im. Juliusza Słowackiego w Golinie była budynkiem dwupiętrowym, murowanym, częściowo podpiwniczonym. Miała drewniane stropy, dach pokryty dachówką. Składała się z 13 izb lekcyjnych. Za nią znajdowały się murowane sanitariaty połączone z pomieszczeniem na opał oraz osobną wiatą do przechowywania rowerów dojeżdżających uczniów. Gmach ogrzewany był piecami kaflowymi znajdującymi się w każdym pomieszczeniu. Nie było sali gimnastycznej.

W roku 1985 została oddana do użytku nowo dobudowana część szkoły. Znajdowały się w niej dwie nowe izby lekcyjne, sanitariaty wraz z umywalkami, sala gimnastyczna z zapleczem, prysznicami, szatniami, mini salka, pomieszczenie dla sekretarki, kotłownia i piwnice na opał. Odtąd budynek był ogrzewany za pomocą centralnego ogrzewania.

Od roku szkolnego 1999/2000 wprowadzone zostały założenia kolejnej reformy edukacji z obowiązującym system sześcioklasowej szkoły podstawowej. Ostatni ówcześni ósmoklasiści (5 oddziałów) opuściło mury naszej placówki w czerwcu 2000 r.

Kilkanaście lat bez gruntownych remontów sprawiło, iż gmach zaczął zagrażać jego użytkownikom. W latach 2004-2005 dzięki funduszom z Unii Europejskiej, wsparciu lokalnego samorządu przeprowadzono generalną modernizację szkoły. Mimo radykalnych zmian placówka nie zatraciła zabytkowego wyglądu. Wzbogaciła się o nowe pomieszczenia, miedzy innymi o nowoczesne pracownie komputerowe, które w pełni sfinansowane zostały z Europejskiego Funduszu Społecznego, podobnie jak funkcjonujące w bibliotece Internetowe Centrum Informacji Multimedialnej.

7 lutego 2006 r. miało miejsce uroczyste otwarcie odnowionej szkoły. Było to historyczne wydarzenie, które na trwałe zapisało się w pamięci pracowników szkoły i mieszkańców miasta.

1 września 2009 r. w Szkole Podstawowej im. Juliusza Słowackiego w Golinie odbyła się Wojewódzka Inauguracja Roku Szkolnego 2009/2010. Był to niewątpliwie zaszczyt dla dyrekcji, nauczycieli, uczniów i całej lokalnej społeczności. Ta podniosła uroczystość miała miejsce w roku Juliusza Słowackiego, w którym obchodziliśmy 35. rocznicę nadania imienia i sztandaru golińskiej placówce.

Pragnąc dać trwały wyraz naszej pamięci o Zbrodni Katyńskiej i Michale Kobylińskim – pierwszym kierowniku Szkoły Podstawowej w Golinie. 15 kwietnia 2010 r. został odsłonięty i poświęcony obelisk. W tej podniosłej uroczystości wzięło udział wielu znamienitych gości i przedstawicieli władz lokalnych i państwowych. Niezwykle wymowna była obecność rodziny Michała Kobylińskiego, rozproszonej po całej Polsce.

Kolejna doniosła uroczystość odbyła się 13 kwietnia 2012 r. Wtedy to na ścianie remizy OSP w Golinie odsłonięto tablicę poświęconą pamięci Feliksa Jóźwiaka – zasłużonego burmistrza naszego miasta w latach 1927-1939, który zabiegał między innymi o wybudowanie naszej szkoły. Dokonał też aktu wmurowania kamienia węgielnego pod jej budynek (1932r.). W tej uroczystości również wzięła udział rodzina upamiętnionego włodarza.

Ponadto w 2012 roku nasza szkoła włączyła się w obchody 650-lecia Goliny, organizując różnego rodzaju przedsięwzięcia. Jesienią 2012 r. przypomnieliśmy także postać innego zasłużonego mieszkańca – Walentego Orchowskiego, którego 110. rocznicę urodzin obchodziliśmy. Jemu poświęcony był Wieczór Poezji, który swoją obecnością zaszczyciły m.in. córki wspomnianego bohatera.

Koniec roku szkolnego 2016/2017 przyniósł niemałe zmiany w edukacji, które wpłynęły także na funkcjonowanie naszej placówki. Na mocy prawa państwowego, w ramach przeprowadzonej reformy rozpoczęto likwidację gimnazjów, przestały istnieć sześcioklasowe szkoły podstawowe na rzecz ośmioklasowych.

Od roku szkolnego 2017/2018 funkcjonujemy w nowych strukturach kadrowo-lokalowych. Nasi uczniowie korzystają z dwóch zintegrowanych ze sobą budynków – „A” (od ul. Wolności dla uczniów z oddziałów przedszkolnych i kl. I-III) i „B” (od ul. Kopernika dla uczniów kl. IV-VIII).

W 2019 r., dla usprawnienia dowozów dzieci z niepełnosprawnościami, Szkoła Podstawowa im. Juliusza Słowackiego w Golinie wzbogaciła się o specjalistyczny samochód, którym dzieci dowożone są na zajęcia. Auto udało się zakupić dzięki dotacji z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Uroczyste przekazania samochodu miało miejsce 10 grudnia.

Prawie cały 2020 r. naznaczony był pandemią koronawirusa w Polsce i na świecie. Wszystkie dziedziny życia, z edukacją włącznie zostały dotknięte skutkami COVID-19. Musieliśmy przyzwyczaić się do życia w nowych okolicznościach i z licznymi obostrzeniami w tle.
Jedną z nich było tzw. przejście ze stacjonarnego trybu nauczania w zdalny (online). Nie było to wcale proste, ale uczniowie i nauczyciele naszej szkoły sprostali temu niełatwemu zadaniu. Tajniki CLASSROOM’u oraz platforma MEET ułatwiły im przekazywanie i zdobywanie wiedzy na odległość. Także wiele akcji i cyklicznych szkolnych przedsięwzięć przeniesione zostało do sieci.

Po odwołaniu restrykcyjnych obostrzeń pandemicznych 7 kwietnia 2022 r. przy obelisku poświęconym pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej, w tym Michała Kobylińskiego – pierwszego kierownika naszej szkoły oraz zamordowanych w Katyniu mieszkańców naszej miejscowości odbyła się podniosła uroczystość wkopania urny z ziemią przywiezioną z lasów katyńskich – miejsca mordu na Polakach w 1940 roku. Uroczystość pierwotnie planowana była w roku 2020, w 40. rocznicę ludobójstwa katyńskiego, jednak pandemia uniemożliwiła wówczas zorganizowanie hołdu.

Dodać należy, że wiele lat istnienia placówki to czas obfitujący w szereg podniosłych uroczystości, obchodzonych rocznic państwowych, okolicznościowych apeli, akcji, projektów, tematycznych konkursów i zawodów sportowych.

Wciąż też uzyskujemy nowe certyfikaty potwierdzające udział naszych uczniów i nauczycieli w wielu bardzo ciekawych akcjach wymagających twórczego myślenia i kreatywnego zaangażowania.

Tak oto przedstawia się w „telegraficznym skrócie” wczoraj i dziś Szkoły Podstawowej im. Juliusza Słowackiego w Golinie.

Ostatnia aktualizacja: 20.09.2022 r.

fot.: Kronika szkoły, Katarzyna Szadkowska, Kamil Strajch